Alexander, ik krijg van jouw NGF-collega Gijs altijd een mail met wat suggesties voor deze veelgelezen rubriek en dit keer werd ik getriggerd door “License to operate en golfbanen”. Ik ken License to kill van James Bond, maar wat houdt License to operate in?
Of een golfbaan in de toekomst kan blijven bestaan. Dat klinkt misschien dramatisch Gerard, maar de druk op golfbanen neem steeds verder toe nu ruimte in Nederland schaarser wordt en er een groot gebrek is aan geschikte bouwlocaties vooral voor woningen. Er is hierbij geen oog voor de populariteit van de sport en dat golfbanen voor zo’n 40 tot 50 procent uit natuur bestaan.
Ik weet dat gemeentes soms lekkerbekkend naar golfbanen kijken en verhalen over elitaire golfers die hun balletje slaan op tientallen hectares grond slurpende banen doen het lekker in de pers, maar ik had en heb het idee dat het zo’n vaart allemaal niet loopt. Ben ik te optimistisch en/of te naïef?
Ik zou jou nooit naïef willen noemen Gerard, maar het probleem speelt wel degelijk, niet alleen in de toekomst maar ook in het hier en nu. De Doornse Golf Club vecht momenteel voor lijfsbehoud. De Doornse is een pareltje van een 9-holes par-3 baan met honderd jaar oude bomen langs de holes. De club is heel gezond, heeft genoeg leden, maar de gemeente is dringend op zoek naar een plek voor woningen en heeft haar oog laten vallen op de golfbaan. Zoals meer banen ligt de Doornse op gemeentegrond.
Paniek bij de Doornse dus?
Absoluut. De club, en met name voorzitter Egon Alflen, steekt heel veel energie en tijd in het overtuigen van de gemeente dat de club moet blijven. Ik heb daar veel respect voor, maar of het gaat lukken is zeer de vraag.
De Doornse ligt in een mooi groen natuurrijk gebied midden in een woonwijk, je zou denken dat een gemeente dat groene gebied juist zou willen beschermen en behouden?
Het geeft aan hoe urgent de situatie is Gerard, de woningnood is zo groot dat een club als de Doornse zomaar kan sneuvelen. Mijn golfhart bloedt als ik daaraan denk. Het is ook een belangrijke reden dat ik, ondanks het feit dat ik geen achtergrond heb als agronoom, Teammanager Duurzaam golf ben geworden bij de NGF. Ik wil strijden voor het behoud van golfbanen.
Zijn er naast de Doornse momenteel meer verhalen bekend van clubs die zich zorgen moeten maken?
Ik weet niet of je direct moet spreken van heel erg zorgen maken, maar feit is wel dat de gemeente Den Haag naar Golfvereniging Leeuwenbergh kijkt. Leeuwenberg heeft 18 holes en bij de gemeente leeft meer en meer het gevoel dat er ook wel op 9 holes gegolft kan worden. In de regio Den Haag moeten net als op veel andere plekken in Nederland vele duizenden huizen gebouwd worden de komende jaren. Een golfbaan is voor gemeentes die op zoek zijn naar bouwlocaties een quick win, omdat de holes op zo’n groot terrein liggen.
Wat kan een club als Leeuwenbergh doen om in de toekomst op 18 holes te blijven golfen?
Leeuwenbergh doet al veel dingen erg goed. De club is GEO-gecertificeerd en is heel toegankelijk, iedereen is welkom. Er is een digitale range om meer jongeren te trekken en er zijn programma’s voor golfers met een beperking. Heel belangrijk is dat de club nu ook bezig is om het golfterrein meer openbaar te maken.
Wat houdt dat in?
Bij gemeentes en bij niet-golfers leeft vaak het idee dat die vele hectares grond van een golfbaan gebruikt worden door een kleine groep mensen, dat roept weerstand op, zeker nu ruimte zo schaars is. Leeuwenbergh werkt aan een plan voor openbare paden op het golfterrein. Met wandelpaden, die uiteraard veilig moeten zijn, kweek je goodwill. Er zijn al veel banen met openbare wandelpaden, collega Chris Veldkamp heeft dat heel mooi in kaart gebracht. Helaas zijn die wandelpaden vaak nog hidden gems, niet-golfers weten niet van het bestaan. Dat moet veranderen.
Ik vrees dat de meeste golfers niet echt zitten te wachten op wandelaars die met rugzakjes op door hun baan marcheren Alexander…
Dat weet ik niet, maar als het zo is, dan moet dat heel snel veranderen. Als het goed georganiseerd wordt, heb je als golfer totaal geen last van die wandelaars.
Noem eens een goed voorbeeld van een golfbaan met een wandelpad?
Er zijn talloze goede voorbeelden. Van de 273 golflocaties (inclusief shortgolf/pitch en putt) zijn er 114 met openbare paden door het golfterrein. Ongeveer veertig golflocaties hebben zich aangemeld als afstappunt of opstappunt voor toeristische wandel- en/of fietsroutes. Bijzonder vind ik Golfpark de Haenen in Teteringen. Die golfbaan is aangelegd als blijvende groene buffer tussen een woonwijk en een bos. Voorwaarde van de gemeente voor de vergunning was dat er een openbaar wandelpad moest komen in de baan. Verspreid over het golfterrein is een heel mooie kunstroute gemaakt, veel niet-golfers komen naar de Haenen om in een groene omgeving te wandelen en die kunstwerken te bewonderen.
Daar zijn nog geen doden en/of gewonden bij gevallen?
Nee, dat gaat helemaal goed. Bij hole 9 moeten wandelaars zelfs de hole oversteken, maar er zijn nog nooit ongelukken gebeurd omdat heel duidelijk wordt aangegeven dat golfers en wandelaars rekening met elkaar moeten houden. Als meer mensen gebruik kunnen maken van het terrein maak je het draagvlak voor een golfbaan een stuk breder. Sommige golflocaties bieden andere sporten aan, bijvoorbeeld tennis, padel, vissen, fitness, voetgolf en minigolf. Golfbaan Sluispolder in Alkmaar heeft padel toegevoegd om een breder publiek te trekken en dat is heel succesvol. Positief is ook dat op bijna alle golflocaties de horeca naast golfers ook recreanten verwelkomt.
Wat kunnen clubs en banen nog meer doen?
Vooral in gesprek gaan met lokale overheden. Laat zien hoe groen golf is, hoe goed golfbanen bezig zijn met waterbeheer en biodiversiteit. Golfbanen kunnen een belangrijke rol spelen in het tegengaan van de opwarming van de aarde, grote groene grasvelden kunnen voor de broodnodige verkoeling zorgen. Meer dan honderd Nederlandse golfbanen hebben het GEO-certificaat en dat aantal blijft toenemen. We staan er op dat vlak heel erg goed voor maar we communiceren dat nog onvoldoende naar de buitenwereld. Daarom mijn oproep aan clubs en banen: ga in contact met gemeentes en provincies, dat is echt cruciaal.
Speelt het imago van golf een rol?
Helaas wel. We merken dat een golfclub bij de gemiddelde gemeente begint met een 3-0 achterstand. De Tongelreep bij Eindhoven gaat zo goed als zeker een stuk grond verliezen aan Eneco dat moet uitbreiden omdat ASML steeds meer energie nodig heeft. Er is een manege op een plek die ideaal is voor De Tongelreep en de eigenaar staat niet onwelwillend tegenover verkoop, maar de gemeente werkt vooralsnog niet erg mee. De Tongelreep is het tegenovergestelde van een besloten club, alles en iedereen golft er, maar zelfs zo’n club wordt gezien als elitair.
Via Google alerts krijg ik dagelijks berichten met de woorden golf, golfbaan, golfclubs, etc. Vorige maand zag ik op de site van Omroep Gelderland het bericht dat de SP actie heeft gevoerd in Arnhem bij de Rosendaelsche Golfclub. Bij de ingang van de club hadden die rooie rakkers een spandoek opgehangen met de tekst “Waarom woont hier niemand?”
Dat bericht heb ik ook meegekregen. Met die actie heeft de SP een statement willen maken, maar huizen op de Rosendaelsche zie ik niet gebeuren Gerard. Maar het feit dat de SP naar de Rosendaelsche is gegaan, geeft wel iets aan: golfers die exclusief gebruikmaken van een tientallen hectares groot grondgebied roept steeds meer wrevel op.
Wat kan de NGF doen om clubs en banen te helpen die mogelijk holes kwijt dreigen te raken?
De NGF is uiteraard bereid waar mogelijk te helpen, onder andere met het verstrekken van relevante data. Maar wij merken dat het beter werkt als niet de NGF, maar de clubs zelf contact zoeken met lokale overheden.
Nu we het over dit onderwerp hebben herinner ik me een artikel dat twee jaar terug in het Algemeen Dagblad stond. Ene Ronald Rovers, een duurzaamheidswetenschapper, zegt daarin: “Het ruimtebeslag van die golfbanen valt niet meer te verkopen. In dit land waar we elke vierkante meter drie keer moeten omdraaien is dit volstrekt belachelijk, decadent zelfs. Als je rekent met een dichtheid van 45 woningen per hectare grond zouden we al die (benodigde) huizen kwijt kunnen op de golfbanen in Nederland.” Hoppa, woningnood in één klap opgelost! Ik vond het toen een volstrekt absurde gedachte, maar nu ik jouw verhaal heb opgetekend begin ik me toch een klein beetje zorgen te maken Alexander.
Dat is ook precies de bedoeling Gerard. Ik wil geen paniek zaaien of een doemscenario schetsen, het is uiteraard niet zo dat alle golfbanen gaan verdwijnen voor huizen. Maar we moeten wel heel alert zijn en ons realiseren dat dit een probleem is dat speelt en in de toekomst ongetwijfeld nog veel urgenter wordt. Dus daarom mijn oproep: stel waar mogelijk het golfterrein open voor meer mensen, laat zien hoe geweldig goed golfbanen bezig zijn met natuurbehoud en laat anderen ook van die natuur genieten.
Ben je geïnteresseerd in wat je als club of baan kan doen om deze uitdaging aan te gaan? Op vrijdag 19 juli organiseert de Golfalliantie (NGA-NVG-NGF) een bijeenkomst over de nieuwe uitdaging voor de golfsport. Lees hier meer over die bijeenkomst.
Lees ook:
- Duurzaamheid en golf in cijfers
- 18 tips om draagvlak te winnen via stakeholderscomunicatie
- Gerard Louter in gesprek met de NGF-teammanager Evenementen Jelle
